Beyin və sinir cərrahiyyəsi, neyrocərrahiyə ya da Neyrocərrahiyə mərkəzi və periferal sinir sistemi problemlərinin mexaniki müdaxilə yolu ilə müalicəsini həyata keçirən cərrahi ixtisas sahəsidir. Bu ixtisas həkimlər üçün neyrocərrahiyyə və ya neyrocərrah adlanır. Bu ixtisas təhsilinin davamında daha üst ixtisas istiqamətləri kimi spinal, funksional, şiş, vaskulyar, pediatrik neyrocərrahiyə növləri var.
Əməliyyatlar
5-14 saat davam edir. Bu səbəbdən, bir çox ölkələrdə bu sahənin mütəxəssisləri ən çox maaş alan həkim hesab olunurlar.
Müalicə olunan xəstəlik və problemlər
• beyin və ya onurğa sisteminin toxumasında yaranan və ya xaricindən basaraq problem yaradan şişlər
• beyin və ya onurğa sistemini stimullaşdıran qan damarlarının anevrizması (balonlaşması)
• Kavernoz xəstəlikləri kimi arteriovenoz malformasiya
• boyun damarının daralması xəstəliyi - Karotid stenozu (şah damar darlığı) adlandırılan hal
• Doğumla birlikdə sinir sisteminin formalaşması zamanı inkişaf edən narahatlıqlar. Hidrosefali adı verilən və təxminən beyin boşluqlarındakı maye miqdarının artımı, həmçinin uşağın doğuşdan kəllə beyninin pozulması müalicəsi.
• Hər növ onurğa xəstəlikləri, xüsusilə bel yırtığı (Lomber disk xəstəliyi)
• Baş və onurğa beyin zədələri
• Periferik sinir deyilən qol və qıç sinirlərinin hər cür sıxışması, travma və kəsikləri, şişlərinin cərrahi müalicəsi
• Beyin damar tıxanıklığı
• Beyin qanaxmaları
• Ağır epilepsiya (sara – ürəkkeçmə) xəstəliyi və Parkinson xəstəliyi kimi nevroloji xəstəliklərin və OKP (obsesiv kompulsiv) kimi bir sıra psixiatrik xəstəliklərin cərrahi müalicəsi
• trigeminal nevrolji, ağır xərçəng ağrıları və tic (hemifasial spazm) kimi xəstəliklərin müalicəsi. (Funksional neyrocərrahiyyə)
• Xüsusilə son illərdə “stereotaktik radiocərrahiyə” adlı üsullar istifadə edərək şiş və beyin damar xəstəliklər kimi sızanaqların nöqtə atışı ilə qansız, anesteziyasız müalicəsi.
